بررسی امکان کشت درون شیشه‌ای سه گونه قارچ میکوریز آربسکولار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

2 کارشناس ارشد موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

چکیده

مهمترین محدودیت برای بکارگیری وسیع همزیستی میکوریزی در اراضی زراعی و باغی، طبیعت همزیست اجباری بودن این قارچ­ها می­باشد که تولید صنعتی مایه تلقیح این قارچ­ها را تاکنون با مشکل مواجه نموده است. برای فائق آمدن بر این مشکل روش­های مختلفی از جمله هیدروپونیک، آئروپونیک و کشت همزمان ریشه و قارچ ارائه گردیده است. هریک از این روش­ها،توانائی­ها و محدودیت­هایی برای تکثیر این نوع قارچ­ها را دارا می­باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی کارایی روش کشت درون شیشه­ای ریشه­های القایی برای تکثیر گونه­های مختلف قارچ­های میکوریز آربسکولار است. بدین منظور در ابتدا با استفاده از سه سویه Agrobacterium rhizogenes و دیسک‌های استریل هویج، تلاش شد تا ریشه­های القایی مورد نیاز برای تکثیر قارچ­های میکوریزی تهیه گردد. نتایج اولیه نشان داد که ریشه­های القایی در بافت گیاهی هویج تشکیل گردید. این ریشه­ها برای انجام مرحله بعدی مورد استفاده قرار گرفتند. اسپورهای سه گونه از قارچ­های میکوریزی به نام­های Glomus intraradices ،Glomus etunicatum و Glomus mosseae در مجاورت ریشه گیاه سورگم در طی یک دوره چهار ماهه تکثیر شده و پس از جداسازی از خاک با استفاده از آنتی بیوتیک­های استرپتومایسین سولفات و جنتامایسین سولفات ضدعفونی سطحی و در شرایط کاملاً استریل در مجاورت راس ریشه­های القایی حاصل از دیسک هویج بر روی محیط کشت M medium قرار داده شدند. پس از برقراری رابطه همزیستی بین دو ارگانیسم، برای تکثیر همزمان، ریشه­های همزیست شده با قارچ به ظروف شیشه­ای 250 میلی لیتری حاوی 100 میلی لیتر محیط کشت M medium منتقل گردیدند. پس از گذشت 8 هفته محتویات ظروف شیشه­ای از محیط کشت جداسازی و تعداد اسپورهای تشکیل شده در آنها شمارش گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که اولاً ریشه­های القایی تشکیل شده به خوبی در محیط کشت سنتز شده رشد کرده و پایداری ژنتیکی خود را حفظ نمودند و همچنین مشخص گردید که روش کشت درون شیشه­ای بر اساس مواد و روش­های بکار گرفته شده در این پژوهش مناسب برای تکثیر دو قارچ G. intraradices و G.etunicatum می­باشد، لیکن قارچ  G.mosseae در این روش تکثیر اسپورزایی نکرد و برای تکثیر آن توصیه می­شود یا تغییراتی در روش بکار گرفته شده اعمال گردد و یا از روش­های دیگری مثل هیدروپونیک و آئروپونیک استفاده گردد.

عنوان مقاله [English]

Studying the Possibility of In Vitro Cultivation of Three Arbuscular Mycorrhizal Fungi Species

نویسندگان [English]

  • F. Rejali 1
  • A. Esmaeilizad 2
  • A. Mohamadi Torkashvand 3
چکیده [English]

The most important limiting factor for mass production of mycorrhizal fungi inoculums and subsequently their use in arable soil is obligate nature of this symbiosis. To overcome this problem, several methods such as hydroponic ,aeroponic, and root organ culture have been proposed for spore production of these fungi. Each of these methods has several capabilities and limiting factors.  The goal of this research were in vitro production of three species of mycorrhizal spores. In the first stage, attempt was made to produce induced roots by inoculating three strains of Agrobacterumrhizogenesto and using sterile carrot disks. Results showed that, from the inoculated tissues, induced roots developed on carrot. Due to genetic stability, induced roots from carrot disks were used for next stages of this project. Spores of three species of arbuscular mycorrhizal fungi including Glomus intraradices, Glomus etunicatum and Glomus mosseae were prepared by trap culture of Sudan grass, isolated from soil and disinfected by proper antibiotic compounds. These spores were placed near the head of induced carrot roots on M medium in sterile condition. After establishment of symbiotic relationship between these two organisms for spore production, the colonized roots were transferred to 250 ml glass bottle with 100 ml of M medium. After 8 weeks, roots and fungi were isolated from medium. Results of this project showed that In Vitro culture was an effective method for spore production of Glomus intraradices and Glomus etunicatum. But, Glomus mosseae did not produce any spore by this method and we suggest that other methods, such as aeroponic and hydroponic, be used for spore  production of this fungus